DÜNYA'DA YAĞIŞIN DAĞILIŞI

  Çok Yağışlı Bölgeler

• Ekvatoral Bölge: Yıl boyunca ısınmanın fazla olması nedeniyle yükselim yağışları görülür. Bu bölgede karşılaşan kuzey ve güney alizeleri de yükselim yağışlarına yol açar. Her mevsim yağışlı olan ekvatoral bölgede, Mart ve Eylül aylarında yağış miktarı artar. Yıllık yağış toplamı 2000 mm civarındadır.
• Muson Asyası: Yaz musonlarının etkisiyle yaz aylarında bol yağış alır. Yağışlar, yamaç yağışı şeklindedir. Kış ayları genellikle kurak geçer. Yıllık yağış miktarı 2000 mm’nin üstündedir.
• Orta Kuşak Karaların Batı Kıyıları: Her mevsimin yağışlı olduğu bölgelerdir. Kış yağışlarının nedeni gezici alçak basınç ve buna bağlı cephe sistemleridir. Dağlık kıyalarda yer şekilleri yağış miktarını artırıcı etki yapar. Ayrıca bu kıyılar bati rüzgarları ve sıcak su akıntılarının etkisi altındadır. 
• Yağışlar plüvyometre denilen aletle ölçülür ve mm veya gr cinsiyle ifade edilir. Dünyada 1000mm’nin üstünde yağış alan yerler fazla yağış alan yerlerdir.

  Yağışlı Bölgeler

• Akdeniz Bölgeleri: 30°-40° enlemleri arasında kışları yağışlı, yazları kurak bir yağış rejimi gelişmiştir. Bölge, yazın subtropikal yüksek basınçların, kışın ise batı rüzgarları ve geçici alçak basınçların etkisinde kalır. Kış yağışları, cephesel yağışlardır. Dağlık alanlarda ise orografik cephesel yağılar görülür.
• Orta Kuşak Kıtalarının Doğu Kıyıları: Her mevsimi yağışlıdır. Genellikle yağışlar cepheseldir. Ancak yaz mevsiminde konveksiyonal yağışlar da görülür. Soğuk su akıntıları bazı kıyılarda çöllerin gelişmesine neden olmuştur.
• Savan Bölgeleri: 10° - 20° enlemleri arasında, kışların kurak, yazların ise yağışlı geçtiği bölgelerdir. Yaz yağışları konveksiynal yağışlardır. Kış kuraklığının nedeni subtropikal yüksek basınç alanının Ekvator’a doğru kaymasıdır.

  Az Yağışlı Bölgeler 

• Orta kuşak karasal bölgelerde kışın, karaların iç kısımlarında havanın soğuk olması nedeniyle antisiklon alanları oluşur. Nemli havanın iç kısımlara sokulmasını önler. Buralarda kışlar biraz nemli ancak yağışsızdır. İlkbahar ve yaz aylarında ise ısınmaya bağlı konveksiyonal yağışlar görülür.

  Kurak Bölgeler

•  Subtropikal Yüksek Basınç Bölgeleri: 20° - 30° enlemleri arasında yıl boyunca yağışın çok az görüldüğü hatta bazı yıllarda yağışın hiç görülmediği bölgeler vardır. Alçalıcı hava hareketleri nem açığını büyütür ve kuraklığın belirginleşmesine neden olur. Bu bölgeler, Büyük Sahra, Arabistan ve Avustralya’da geniştir. Güney Afrika, Güney Amerika ve Meksika’da daha dar alanlıdır.
•  Orta Kuşak Kıtalarının Deniz Etkisine Kapalı İç Kısımları: Denizden çok uzak olan bu bölgelere nemli rüzgarlar ulaşamaz. Kıyıya paralel uzanan dağ sıraları da nemli rüzgarları engellediği için bu bölgelerde kuraklık belirgindir. Örneğin Orta Asya çöllerinin oluşumu buna bağlıdır.
• Kutuplar: Kutuplar çevresi soğuk olduğundan havanın mutlak nemi düşük ve yağış miktarı azdır. Ayrıca buralarda yüksek basınç alanının egemen olması yağışları önler. Buralara daha çok soğuk çöller denir.
  

 Yeryüzünde Yağışın Dağılışını Etkileyen Faktörler 

  1. Basınç özellikleri
  2. Denize göre konum
  3. Yükselti
  4. Dağların uzanış yönü 
  5. Rüzgarlar ve hava kütleleri 
  6. Okyanus akıntıları 

  Yağış rejimi: Yağışın yıl içindeki denir. Yıl içinde alınan yağışın dağılışına göre düzenli veya düzensiz rejimler olarak ayrılır. 

  Yağış Rejimini Etkileyen Faktörler: Genel hava dolaşımı, kara ve deniz dağılışı, yer şekilleri. 

  Türkiye'de Yağışların Dağılışı 

• Türkiye'de yağışın dağılışı her yerde aynı değildir.(Yükselti, dağların uzanışı, denize göre konum, hakim rüzgar yönü etkilidir.)
• Türkiye Akdeniz yağış rejimi ile ılıman Okyanus ikliminin etkisi altındadır.
• Kıyı kesimlerinde yağışlar iç kesimlerden fazladır.
• Kıyı ve iç kesimler arasında farkın en az olduğu Ege Bölgesi’dir (Dağların dik uzanması).
• Yağışların en az görüldüğü Tuz gölü Konya çevresi, lğdır ve Malatya çevreleridir. (300mm ci varında)
• Kış mevsiminin dışında yağışların tamamı yağmur şeklindedir. Nedeni, sıcaklığın 0°Cnn üstünde olmasıdır.
• Kış mevsiminde Doğu Anadolu’nun büyük bir kısmında yağışlar kar şeklindedir.
• Kıyı bölgelerimizde en fazla yağış alan yerler dağların denize bakan yamaçlarıdır.
• Türkiye’de en çok cephe yağışları görülmektedir. 

  Bölgelere Göre Yağışın Yıl İçinde Dağılışı 

  Karadeniz Bölgesi'nde sonbaharda en fazla ilkbaharda en az. Akdeniz, Ege, G. Doğu Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde en çok kış (600 - 1000 mm) en az yazdır. İç Anadolu Bölgesi’nde ilkbahar en çok (350- 450 mm) en az yazdır. Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzurum-Kars yöresinde en çok yazın, en az kıştır.

 Karlı ve donlu günler: Türkiye’de kar yağışları ve karın yerde kalma süreleri kıyılardan iç kısımlara, iç kısımlardan da doğuya gidildikçe artış gösterir. Karın en fazla yerde kaldığı bölge ise, Doğu Anadolu’dur. Türkiye’de donlu gün sayısı güneyden kuzeye kıyılardan iç kesimlere, iç kesimlerden doğuya gidildikçe artar.