WALDSEEMÜLLER ve CANTİNO HARİTASI

-
WALDSEEMÜLLER HARİTASI 

  Amerika Kıtasını ilk kez yazılı olarak America olarak adlandırıldığı parseller halindeki dev harita, Almanya'da bir şatonun kütüphanesinde 1900 lerin başında, duvara asılı olarak değil, ciltli bir kitabın içinde çok iyi korunmuş olarak bulunmuştur. Bu harita ABD hükümeti tarafından 80 yıl boyunca satın almak istenmesine karşın, Almanya hükümetinin izin vermemesinden dolayı şatoda kalmıştır. Sonunda 1992 yılında izin çıkmış, harita 10 milyon dolar karşılığı ABD hükümetine satılmıştır.

  Waldseemüller Haritası ya da Universalis Cosmographia Nisan 1507'de Alman kartograf Martin Waldseemüller tarafından yapılmıştır. Bu harita Amerika isminin geçtiği ilk haritadır. Ancak haritada Kuzey Amerika Kıtası eksiktir. Güney Amerika Kıtasına "America" ismini vermesinin sebebi Amerigo Vespucci'nin ismiyle bağlantılıdır. Amerigo Vespucci, Latince yazdığı yazılarını kendi adının Latincesi olarak düşündüğü "Americus Vespucius" adıyla imzalamıştı. Waldseemüller bu yüzden yeni keşfedilmiş Güney Amerika Kıtası'na, Vespucci'nin ilk adının Latince formundan yola çıkarak, 1507 tarihli dünya haritasında America ismini koydu; ancak 1513 tarihli kendisine ait başka bir dünya haritasında "America" ismini verdiği bölgeye "bilinmeyen topraklar" anlamına gelen "Terra Incognita" ismini vererek "America" ifadesinde değişikliğe gitmiştir. 



CANTİNO HARİTASI 

  Piri Reis'in Dünya haritasından 10 yıl kadar eski bir haritadır. Harita 3 parçadan oluşmaktadır. Piri Reis'in haritası ve Cantino haritasının batı kısmını gösteren parçası yan yana konulursa Piri Reis haritasının Dünya'nın üçte birinin gösterdiği daha iyi anlaşılabilir. Ferrara’daki Dükalık Kütüphanesinde saklanan haritalar 90 yıl sonra Papa VIII. Clement zamanında Modena'daki bir saraya alındı. İki yüz yıl sonra 1859 yılında bu saray yağmalanınca Cantino Haritası kayboldu. Aynı yıl harita Estense Kütüphanesi Genel Müdürü Guiseppe Boni tarafından Modena’daki bir kasapta bulunur. Harita şu anda İtalya, Modena’daki Estense Kütüphanesindedir. Amerika kıtasını resmeden bu ilk haritada Karayipler ve Florida kıyıları ile Afrika kıtası, Avrupa ve Asya önemli bir şekilde haritalandırılmıştır. Brezilya kıyılarının da bir kısmını resmettiği için önemlidir. 
  İsmini Ferrare Dükü için çalışan ve haritayı 1502 yılında Portekiz'den İtalya'ya kaçıran Alberto Cantino'dan alır. Waldseemüller Haritası'na öncülük etmiştir. 
  Harita, Yeni Dünya'da İspanyol ve Portekiz topraklarını sınırlayan Torsedillas Antlaşması'nı gösteren çizgi de dahil olmak üzere ilginç ayrıntılar içermektedir. Ayrıca 1501 yılında keşfedilen Gaspar ve Miguel Corte Real'in ulaştığı Terra Verde'ye bakınız. Batı Afrika kıyı şeridine kıyasla dikkat çekici miktarda detay var. 

Yorumlar

  1. Adsız18 Nisan 2023 19:17

    Efendim Yeni Dünya' nın en eski haritası 1500 tarihli Juan de la Cosa' nın haritasıdır.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

COĞRAFYANIN İLKELERİ(PRENSİPLERİ)

-
Resim
  Her bilim, çalışmalarını yaparken kendine özgü metot ve ilkelere göre hareket eder. Coğrafya bilimi de doğal çevreyi ve insan ilişkilerini incelerken 3 temel ilkeye göre hareket eder. Bunlar; nedensellik, karşılıklı ilgi(bağlılık), dağılış ilkeleridir. Nedensellik: Coğrafya bilimi bazı bilimlerde olduğu gibi olayların neden ve sonuçları üzerinde durur. Örneğin Mersin'de yetişen portakal, Sivas'ta yetişmez bunun sebebi Mersin'in kışları ılıman olması, Sivas'ta ise kışların çok sert geçmesi ve don olaylarının sık görülmesidir.   Coğrafi bir olayın anlatımında öncelikle şu soruların cevaplarının bulunması gerekir: Olay neden böyle olmuştur? Olay ne zaman böyle olmuştur? Ne gibi çözüm önerileri vardır? Bu olayın sonucunda neler ortaya çıkmıştır? Sorunlar karşısında çözüm önerileri neler olabilir? Olayı oluşturan etmenler hangileridir?  Karşılıklı İlgi(bağlılık): Coğrafya biliminin incelediği olaylar nedenleri ve sonuçları bakımından karmaşık olaylardır.
Devamı

KATASTROFİZM(KIYAMET KURAMI)

-
Resim
          KATASTROFİZM VEYA KIYAMET KURAMI NEDİR?     Fransız anatomist Georges Cuvier tarafından ileri sürülen bir hipotezdir.  Evrenin düzenini değiştiren ve alt üst eden bir olay olarak tanımlanmıştır.     Katmanlar arasındaki her bir sınırın, zaman olarak, sel baskınları ve kuraklık gibi felaketlere karşılık geldiğini ve o dönemde yaşayan türlerin çoğunun ortadan kalkmış olduğunu savunan bir görüştür. Bu katmanlaşmaların nedeni teolojik bir nedene bağlıdır. Yani bu felaketler Nuh Tufanı gibi Tanrı'nın bir cezası gibi görülür.    Buna göre her jeolojik devir bir katastrof ile yani doğal afetler ile yok olmuştur. Dolayısıyla bütün hayvan ve bitki türleri ortadan kalkar, daha sonra Tanrı bütün türleri yeniden yaratır görüşü hakimdir.    İlk katastrofizm olayı permiyen döneminin sonunda olur ve bu olay palozoik'i kapatıp mezozoik'i başlatır. Bu olay sırasında tüm türlerin %90-95'i yok olmuştur. Bu olayın nedeni olarak pek çok kuram ortaya atılmıştır ve bu kuramlardan
Devamı

NÜFUS COĞRAFYASI

-
Resim
Nüfus , belli bir zamanda, belli bir alanda yaşayan insan sayısıdır. Ülkeler eskiden beri sınırları içinde ne kadar insan yaşadığını ve bunların özelliklerini tespit etmek istemişlerdir. Bunun içinde çeşitli sayımlar yapmışlardır.  Dünya'da ilk nüfus sayımları; Babil MÖ 3800, Çin MÖ 3000, Mısır MÖ 2500 yıllarında yapılmıştır. Daha sonraki zamanlarda İskandinav ülkelerinde sayımlar olmuştur. 1749 yılında İsveç, 1769 yılında Danimarka'da yapılmıştır. 1801 İngiltere'de sayım yapılmıştır. Bunlar periyodik sayımların başlangıcıdır. Osmanlı Devleti'nde sayımların temeli Kanuni dönemi Tahrir ve Mufassal defterlerine dayanır.  1831 II. Mahmut ve 1844 Abdulmecid dönemlerinde sayım yapılmıştır.  Nüfus sayımları Osmanlı ve diğer ülkelerde askeri amaçlar güdülerek veya vergi mükelleflerini belirlemek için yapılmaktaydı. Roma İmparatorluğu MÖ 435 yılında bu amaçla sayımlar yaptırdığı bilinmektedir. Savaş dönemleri dışında 5 yılda bir sayım yapıldığı düşünülmektedir. Bu amaç dışında
Devamı